Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2008

ἐπ. καὶ ἠὲ' σύνδεσμος ἔχων δύο κυρίας δυνάμεις, διαζευκτικὴν καὶ συγκριτικὴν (ἠὲ μόνον ἐπὶ διαζευκτικῆς ἐννοίας).

Ι. διαζευτικός, ἤ, λατ. vel, ἁπλῶς ἐπισυνάπτων μίαν ἢ πλείστας λέξεις ἢ προτάσεις διαφερούσας ἀπὸ τῆς πρώτης | 2. ἤ..., ἤ... (ἢ ὡς οἱ ἀρχαῖοι γραμμ. προετίμων: ἢ (ἠὲ)…, ἦ...), ἐπαναλαμβανόμενον εἰς δύο συστοιχούσας προτάσεις, λατ. aut…, aut..., Ὅμ., κτλ., ὁ Ὅμ. ἐνίοτε θέτει τε ἀντὶ τοῦ δευτέρου , ἢ παῖδες νεαροὶ χῆραί τε γυναῖκες Ἰλ. Β. 289 | Β. ἐν ἐρωτήσεσι, 1. ἐν ἀνεξαρτήτοις ἐρωτήσεσιν, αἵτινες ἀκολουθοῦσι γενικὴν ἐρώτησιν καὶ ὑποδεικνύουσι τὴν εἰς αὐτὴν ἀπόκρισιν, ὡς τὸ λατ. an, τίπτ’ εἰλήλουθας; ἢ ἵνα ὕβριν ἴδῃ Ἀγαμέμνονος;=πρὸς τί ἦλθες; (μήπως) διὰ νὰ ἴδῃς; Ἰλ. Α. 203, πρβλ. Ε. 466, Η 26, Ὀδ. Δ. 710, Ρ. 376 | 2. ἐν πλαγίαις ἐρωτήσεσιν, εἰ..., ἢ…, ἐὰν..., ἢ..., παρ’ Ὁμ. κεῖται ἀντὶ εἰ, λατ. an, εἰπὲ ἢ...=εἰπὲ ἂν..., Ὀδ. Π. 138· εἴσεται, ἢ καὶ ἐμὸν δόρυ μαίνεται=θὰ γνωρίσῃ ἂν..., Ἰλ. Θ. 111· ὡσαύτως ἢ..., ἢ…, ἀντὶ πότερον…, ἢ.. Α. 190· Β. 300, Δ. 15, Ὀδ. Ζ. 142, Ο. 300, κτλ.

ΙΙ. συγκριτικός, παρά, λατ. quam, μετὰ συγκρ., Ὅμ., κτλ.· ὡσαύτως μετὰ θετικὰ ἐπίθ., τὰ ὁποῖα ἐνέχουσι σύγκρισιν, ὡς ἄλλος, ἕτερος, ἀλλοῖος, διπλάσιος, ἐναντίος, ἴδιος, πολλαπλάσιος, καὶ μετὰ τὰ ἐπιρρ. πρίν, πρόσθεν | 2. οὕτω, μετὰ ῥήματα ἐνέχοντα σύγκρισιν, βούλομαι ἢ...=ἐπιθυμῶ μᾶλλον παρὰ..., προτιμῶ· οὕτω, φθάνω ἢ...=ἔρχομαι ἐνωρίτερον παρὰ..., Ἰλ. Ψ. 445, Ὀδ. Λ. 58 | 3. τὸ ἐνίοτε συνάπτει δύο συγκριτικά, ὁπότε ἀμφότερα ἀναφέρονται εἰς τὸ αὐτὸ ὑποκείμενον, πάντες κ’ ἀρησαίατ’ ἐλαφρότεροι πόδας εἶναι ἢ ἀφνειότεροι Ὀδ. Α. 165 | 4. ὁ διαζευκτικὸς καὶ ὁ συγκριτικὸς εὕρηνται ὁμοῦ ἐν Ἰλ. Ο. 511, βέλτερον, ἢ ἀπολέσθαι ἕνα χρόνον ἠὲ βιῶναι, ἢ δηθὰ στρεύγεσθαι=καλλίτερον ἢ νὰ ἀποθάνῃ τις ἅπαξ ἢ ἅπαξ νὰ ζήσῃ, παρὰ νὰ...

Δεν υπάρχουν σχόλια: