μυρίος

α, ον΄ ἀναρίθμητος, ἀτελεύτητος, ἄπειρος, ἐπὶ ἀριθμοῦ κυρ. καὶ συνήθως μὲν κατὰ πληθ., ἀλλ’ ἐνίοτε καὶ καθ’ ἑν., ὡς μυρίον αἷμα, μυρίος χαλκός (ἐπὶ περιληπτικῶν δηλ. ὀνομάτων). 2) ἐπὶ μεγέθους, τεράστιος, κολοσσιαῖος, πελώριος, θεώρατος, ἀπέραντος, ἀχανής, ἄπειρος: ἄχος μυρίον=λύπη ἄπειρος (ἄφατος). 3) ἐπὶ χρόνου, ἄνευ τέρματος, ἄπειρος. –

ΙΙ ὡς ἀριθμητικὸν ἀπόλυτον ἐν τῷ πληθ. μύριοι, αι, α (ὡς προπαροξύτονον, ἄλλο το μυρίοι!)=δεκακισχίλιοι, δέκα χιλιάδες (ὁ μέγιστος μονολεκτικὸς ἀριθμὸς ἐν τῇ Άρχαίᾳ Ἑλληνικῇ) || ἐπὶ τινων οὐσ. περιληπτικῶς λαμβανομένων κεῖται ὁ ἑν. ἀντὶ τοῦ πληθ.: ἵππος μυρία=μύριοι ἱππεῖς=δεκακισχίλιοι ἱππεῖς, ἀσπὶς μυρία=μύριοι ἀσπιδοφόροι.

Ἐτυμ.: μυρίος΄ μύριοι: πρβλ. τὰ συγγ. μεσ-ιρλ. mur (ἀφθονία), ὡς καὶ τὸ ἰδικόν μας πλήμ-μυρα.

[ΙΩΑΝ. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ - ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ]