ἐν

ποιητ. ἐνί, ἐπικ. εἰν, εἰνί. Πρόθ. μετὰ δοτ.

Ι. ἐπὶ τόπου, ἐν, ἐντός, εἰς΄ ἐν Τροίῃ | 2. ἐπί, ἐπάνω εἰς, ἐπί τινος΄ ἐν οὔρεσι=ἐπὶ τῶν ὀρέων (ἐπάνω εἰς τὰ ὄρη) | 3. ἐπὶ ἐνδυμάτων, ὁπλισμοῦ κτλ.΄ ἐν αἰσθῆτι=φέρων ἔνδυμα΄ ἐν ὅπλοις=ὑπὸ τὰ ὅπλα | 4. μεταξὺ (τοῦ ἀριθμοῦ) τῶν...΄ ἐν τοῖς πρῶτοι=μεταξὺ τῶν πρώτων΄ ἐπὶ παρουσίᾳ τινός, ἐνώπιόν τινος | 5. εἰς τὴν ἐξουσίαν τινός, τὸ ἐξαρτᾶσθαι ἔκ τινος, τὸ εἶναι ἐν χερσί τινος (στὸ χέρι τινός)΄ νίκης πείρατ᾿ ἔχονται ἐν ἀθανάτοισι θεοῖσι=... εἶναι εἰς χεῖρας τῶν θεῶν (ἐξαρτῶνται ἀπὸ τοὺς θεούς, εἶναι εἴς τὴν ἐξουσίαν των)΄ ἐν ἐμοί ἐστι=εἶναι στὸ χέρι μου, ἐξαρτᾶται ἀπὸ ἐμέ | 6. συμφώνως πρός...

ΙΙ. ἐπὶ τοῦ ὀργάνου ἤ μέσου (τρόπου), διά τινος, μέ τι(να), μέσῳ τινός, διὰ μέσου τινός΄ ἐν πυρὶ πίμπρημι=πυρπολῶ διὰ πυρός.

ΙΙΙ. ἐπὶ χρόνου, ἐντὸς χρονικοῦ τινος διαστήματος, κατά τινα χρόνον΄ ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ=ἐντὸς τοῦ χρονικοῦ τούτου διαστήματος΄ ἐν ᾧ (ἐνν. χρόνῳ)=καθ' ὅν χρόνον.

ΙV. ἐλλειπτεικῶς ἐν φράσεσιν, οἷαι αἱ: ἐν Ἀλκινόοιο, εἰν Ἀΐδαο κ.α., ἔνθα ἐξυπακούεται ἡ δοτ. οἴκῳ ἤ δόμοις.

V. ἀπολύτως (ἄνευ οὐσιαστ.) ὡς ἐπίρρημα, ἔνθα, ἐν τῷ μεταξύ, πρὸς τούτοις, προσέτι.

VΙ. ἐν συνθέσει, μετὰ ῥημάτων, ὁπότε ἡ ἐν διατηρεῖ τὴν βασικήν της σημασίαν (τοῦ ἐντός, πλησίον) | 2. μετὰ ἐπιθέτων, πρὸς ἔκφρασιν τοῦ βαθμοῦ τῆς ποιότητος [π.χ. ἔμ-πικρος, ἔν-λευκος=μᾶλλον (ἤ κάπως) πικρός, λευκός], ἤ πρὸς δήλωσιν τοῦ ὅτι τις ἔχει τι, κέκτηταί τι: ἔν-αιμος=ὁ ἔχων αἷμα΄ ἐν-άκανθος=ἀκανθώδης | 3. ἐν συνθέσει ἡ ἐν- γίνεται: ἐμ- πρὸ τῶν β, μ, π, φ, ψ΄ έγ- πρὸ τῶν γ, κ, ξ, χ΄ ἐλ- πρὸ τοῦ λ΄ καὶ ἐν ὀλίγαις τισὶν λέξεσιν ἐρ- πρὸ τοῦ ρ.

[Ι. Σταματάκου - Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης]