Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2008

μάλα

έπίρρ., λίαν, ἄγαν, πάνυ, σφόδρα.

Ἀπὸ τῶν Ὁμηρικῶν χρόνων καὶ ἐφεξῆς μία τῶν κοινοτάτων Ἑλληνικῶν λέξεων, προτασσομένη ἢ ἐπιτασσομένη τοῖς ἐπιθέτοις, ῥήμασι καὶ ἐπιρρήμασι:

Ι. ἁπλῶς ἐπιτείνει τὴν λέξιν μεθ’ ἧς συντάσσεται, ὅτε ἑρμηνευτέον αὐτὸ κατὰ τὰς περιστάσεις | 1. μετ’ ἐπιθέτων, παρ’ Ὁμ. συχνότατον, μάλα πολλά=παρὰ πολλά· ὡσαύτως μάλα πάντες, μάλα. πᾶσαι, μάλα πάντα, κτλ., Ἰλ. Ν. 741, Ὀδ. Β. 306, κτλ.· μάλ’ ἀσκηθής=ὅλως ἀβλαβής, Ε. 26· ἀβληχρὸς μάλα τοῖος=ὅλως ἀδύνατος, Λ. 135· Σαρδάνιον μάλα τοῖον=τόσον πολὺ σαρκαστικῶς, Υ. 302· μάλα μυρίοι=λίαν πολλαί, Ο. 556., Π. 121, κτλ.· πρότερος μάλα=πολὺ πρότερος, Ἰλ. Κ. 124 | 2. μετ’ ἐπιρρημάτων, πάγχυ μάλα καὶ μάλα πάγχυ=ὁλοσχερῶς, ἐντελῶς, Ἰλ. Μ. 165, κτλ. εὖ μάλα=πολὺ καλά, Ὀδ. Χ. 190. μάλ’ ἀεί=ἀείποτε, διὰ παντός, ἐσαεί, Ἰλ. Ψ. 717, κτλ· ἄχρι μάλα κνέφαος=μέχρις ὅτου γείνῃ ἐντελῶς σκότος, Ὀδ. Σ. 370· μάλ’ ὧδε=ἐντελῶς οὕτω, Ζ. 258· μάλα διαμπερές=ἐντελῶς διὰ μέσου, Ἰλ. Υ. 362΄ μετ’ ἀρνήσ., μάλ’ οὐ, μάλ’ οὔπως Ἰλ. Β. 241, Ὀδ. Ε. 103 | 3. μετὰ ῥημάτων, μήτ’ ἄρ με μάλ’ αἴνεε μήτε τι νείκει Ἰλ. Κ. 249· ἀλλὰ μάλ’ ὤφελλες..., Ὀδ. Δ. 472· ἡ δὲ μάλ’ ἡνιόχευεν, μετὰ προσοχῆς..., Γ. 319.


ΙΙ. ἐπιτείνει ἰσχυρισμόν τινα, νῦν δὲ μάλα χρὴ αἰχμητὴν ἔμεναι=τώρα πρὸ πάντων, Ἰλ. Π. 492· τῷ κε μάλ’ ἔμεινε=ἀναμφιβόλως θὰ εἶχε μείνῃ, Ὀδ. Δ. 733· - ἀλλὰ τὸ πλεῖστον μετά τινος ἄλλης λέξεως, ὡς, ἦ μάλα δή...=τώρα κατ’ ἀλήθειαν, Ἰλ. Ε. 422, κτλ.· ἦ δὴ που μάλα Φ. 583· καὶ συχνάκις ἦ μάλα, ἄνευ τοῦ δή, Γ. 204. κτλ.

ΙΙΙ. παρ’ Ὁμ. συχνάκις μετὰ τὸ εἰ, ὡς οὐδ’ εἰ μάλα μιν χόλος ἵκοι=οὐδὲ ἂν κυριεύσῃ αὐτὸν ἡ ὀργὴ ὁσονδήποτε ἰσχυρῶς, Ἰλ. Ρ. 399, Ὀδ. Ε. 485, κτλ.· (ἀλλ’ ἐν Ἰλ. Α. 178, εἰ μ. καρτερός ἐσσι, τὸ μάλα ἀνήκει εἰς τὸ ἐπίθ.)· οὕτω πολὺ καὶ μάλα περ. μετὰ μετοχ., μάλα περ μεμαώς=ὅσον πολὺ καὶ ἂν ἐπεθύμει, Ἰλ. Ρ. 317, πρβλ. Ξ. 58., Ρ. 710, κτλ· οὕτω καί, καὶ μάλα περ, καί περ μάλα Α. 217., Ρ. 571, Ὀδ. Σ. 385. κτλ.

ΙV. συγκρ. μᾶλλον, περισσότερον, ἰσχυρότερον, λατ. polins, Ἰλ. Ε. 231, Ὀδ. Α. 351 | 2. δηλουμένης συνεχοῦς αὐξήσεως ἢ προόδου, «ἐπὶ μᾶλλον», ἔτι μᾶλλον, Ὀδ. Ο. 370· καὶ ἐνταῦθα ἀνήκει ἡ Ὁμηρικὴ φράσις, κηρόθι μᾶλλον Ἰλ. Ι. 300, κτλ.

V. Ὑπερθετ. μάλιστα, πρὸ πάντων, ὑπὲρ πάντα, Ὅμ., κτλ.· μάλιστα δέ Ὀδ. Φ. 353.

Δεν υπάρχουν σχόλια: