Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2008

τίκτω

φέρω εἰς τὸν κόσμον παράγω, ἐπὶ τοῦ πατρός, καὶ ἐπὶ τῆς μητρός, γεννῶ. Περὶ τῆς παρ’ Ὁμήρῳ χρήσεως δυνάμεθα νὰ παρατηρήσωμεν ὅτι, 1. ὁ παρατατ. τοῦ ἐνεργ. τίκτε, ἔτικτε κεῖται ἀεὶ ἐπὶ τοῦ πατρός, Ἰλ. Β. 628, Ζ. 155, 206, Λ. 224, κλπ. | 2. ὁ ἐνεργ. ἀόρ. τέκε, ἔτεκε, κατὰ τὸ πλεῖστον ἐπὶ τῆς μητρός, Ἰλ. Α. 36, 352, Β. 513, Ζ. 22, κλπ.· οὕτω καὶ μέσ. μέλλ. τέξεσθαι, Π. 19, Τ. 99· τεκεῖν παῖδά τινι Β. 658, κτλ.· ὑπό τινι αὐτόθι 714, 728, κτλ. | 3. ὁ μέσ. ἀόρ. τέκετο εἶναι κοινῶς ἐν χρήσει ἐπὶ τοῦ πατρός, οἷον Ἰλ. Ζ. 154, κ. ἀλλ.· - ἀλλά, τέκετο ἐπὶ τῆς μητρός, Β. 742, Ο. 187, Χ. 48 | 5. τὸ γ΄ πληθ. τοῦ ἐνεργ. ἀορ. τέκον, ἔτεκον, κεῖται ἐπὶ ἀμφοτέρων τῶν γονέων, Ἰλ. Χ. 234, Ὀδ. Η. 55, Θ. 554· οὕτω δὲ καὶ ὁ μέσ. ἀόρ. τεκόμεθα, Ψ. 61., Ω. 292.

ΙΙ. ἐπὶ θηλέων ζῴων, γεννῶ· ἐπὶ φορβάδων, Ἰλ. Π. 150., Υ. 225' ἐπὶ προβάτων, Ὀδ. Δ. 86, κτλ.' ἐπὶ πτηνῶν, ἀτὰρ μήτηρ ἐνάτη ἦν, ἣ τέκε τέκνα=δηλ. τοὺς νεοσσούς, Ἰλ. Β. 313.

ΙΙΙ. ἐπὶ καρπῶν, φέρω, παράγω, [γαῖα] τίκτει ἔμπεδα μῆλα Ὀδ. Τ. 113

Ἐτυμ.: ὁ Κούρτ. παραδέχεται τὴν ὕπαρξιν δύο συστοίχων ῥιζῶν καὶ ὁμάδων λέξεων: Ι. ῥ. ΤΕΚ, τέκ-ος, τέκ-νον, τίκ-τω, τοκ-εύς, τόκ-ος, τεκ-μαίρομαι, τέχ-νη, τέκ-των, τέκ-μαρ, καὶ (ἐν σχέσει πρὸς τὴν τελευταίαν λέξιν) τόξ-ον, τόσσ-αις | ΙΙ. ῥ. ΤΥΚΤΥΧ, τύκ-ος, τυγχ-άνω, ἔ-τυχ-ον, τύχ-η, τεύχ-ω· κοινὴν δὲ ἔννοιαν μεταξὺ τῶν δύο τούτων ὁμάδων νομίζει τὴν τοῦ γεννᾶν, παράγειν, σχηματίζειν, κατορθοῦν, ἐπιτυγχάνειν· πρβλ. βεδικ. σανσκρ. tak-man (τέκνον), tak-sh (fabricari), tak-shâ (τέκτων), tôk-as (τόκος)· ζενδ. tash (τεκταίνομαι)· tash-a (ἀξίνη, πέλεκυς)· λατιν. tignum, telum, tela, texo· πρβλ. μάλιστα τὰ γερμαν. zeug, zeugen (γεννῶ).

[
τέκε ἐπ. γ’ ἑν. ἀορ. β’, ἀντὶ τιτέκω (Α 36)]

1 σχόλιο:

Unknown είπε...

αυτο εκμεταλλευονται στο υψιστον, (επακρον) αγαπητη Kalliopi και οι "σημερινοι" γιατροι και σου λενε -αναιδεστατα - "σε εκανα καλα". ¨Η αν δε στο πουν ευθεως το καλλιεργουν εντονωτατα, μεσω των αφελων.
Λεω γι΄αυτο το αληθεστατον και ορθοτατον που γραφεις στο "Για Μενα" σου.

Ευγε Kalliopi για τη διορατικοτητα σου!