κραίνω

ποιητ. ῥῆμα, ἐκτελῶ, ἐκπληρῶ, τόδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ Ἰλ. Α. 41, 504, πρβλ. Ὀδ. Ρ. 242· οἵ μευ φέρτεροί εἰσι νοῆσαί τε κρῆναί τε=καλλίτεροί μου καὶ εἰς τὸ νὰ ἐπινοήσωσι καὶ εἰς τὸ νὰ ἐκτελέσωσι, Ε. 170· κρῆνον νῦν καὶ ἐμοί... ἔπος ὅττι κεν εἴπω Υ. 115· τοῦ δ’ ἐκραίαινεν ἐφετμὰς Ἰλ. Ε. 508' οἵ ῥ’ ἔτυμα κραίνουσιν=ἐκπληροῦνται, ἀληθεύουσιν, Ὀδ. Τ. 567 ― Παθ., μετὰ μέσ. μέλλ., ἐκτελοῦμαι, λαμβάνω τέλος, οὐ γάρ μοι δοκέει μύθοιο τελευτὴ τῇδέ γ’ ὁδῶ κρανέεσθαι, «τέλος λήψεσθαι» Ἰλ. Ι. 626 (622) | 2. ἐν Ὕμνῳ Ὁμ. εἰς Ἑρμ. 427, κραίνων ἀθανάτους τε θεοὺς καὶ γαῖαν ἐρεμνήν, ὡς ἐγένοντο, (ἔνθα τὸ κραίνων κοινῶς ἑρμηνεύεται διὰ τοῦ τιμῶν), πιθανῶς σημαίνει: τελειώνων τὴν διήγησιν τῶν θεῶν καὶ τῆς γῆς, πῶς δηλ. ἐγένοντο· ὁ Ἕρμαν. προτείνει κλείων, ψάλλων περὶ τῶν... | Β. ἀπολ., ἐξασκῶ ἐξουσίαν, ἄρχω, δώδεκα γὰρ κατὰ δῆμον... ἀρχοὶ κραίνουσιν Ὀδ. Θ. 391

Ἐτυμ.: ἐκ τῆς ῥ. ΚΡΑ, ΚΡΑΝ παράγονται ὡσαύτως αἱ λ. κραντήρ, κράν-τωρ, κρά-τος (αὐτο-κράτωρ), κρέ-ων, κρεί-ων, καὶ ἴσως Κρόνος· πρβλ. σανσκρ. kr.i (facere), kartr.-i (creator)· λατ. cre-o, καὶ πιθ. caeri-monia· λιθ. kur-iú (aedifico).

[κρήηνον, προστ. ἀορ. α’ τοῦ κραιαίνω, ἐπ. ἀντὶ κραίνω (A 41)]