ποῦς

ὅ,τι καὶ νῦν, πόδι΄ ἐν τῷ πληθ. σημ. ὡς καὶ νύχια πουλιοῦ΄ ἐν τῷ πληθ. σημ. ὡς καὶ τὰ πλοκάμια τοῦ πολύποδος΄ ξύλινος ποῦς=ξύλινο, τεχνητὸ πόδι΄ ἐν τῷ πληθ. σημ. ὡς καὶ ἀγῶνας δρόμου΄ πύξ... ἠδὲ πόδεσσιν=στὴν πυγμαχία καὶ στὸν ἀγῶνα δρόμου΄ ποσὶν ἐρίζειν=ἀγωνίζεται ἀγῶνα δρόμου' ἐς πόδας ἐκ κεφαλῆς=απὸ τὸ κεφάλι μέχρι τὰ πόδια | 2. πρὸς δήλωση μέγιστης ἐγγύτητας: πρόσθεν ποδὸς ἤ ποδῶν, προπάροιθε ποδῶν=ἀκριβῶς μπροστὰ στὰ πόδια τινός΄ παρόμοια σημασία ἔχουν καὶ οἱ περιφράσεις ἐν ποσί, παρὰ ποδός, πρὸ ποδός, παρὰ ποδί (=ἀκριβῶς ἐνώπιόν τινος, ἤ πολὺ πλησίον του)' παρὰ ποδός=ἐκ τοῦ προχείρου, ἀμέσως, διὰ μιᾶς' ἐν ποσί, πρὸ ποδῶν=ὅ,τι κεῖται ἐνώπιόν τινος, ὅ,τι εἶναι προφανές, κοινὸ γιὰ ὅλους | 3. σὲ διάφορες περιφράσεις, ἐπὶ πόδα=πρὸς τὰ πίσω' ἐπὶ πόδα ἀναχωρῶ=ὑποχωρῶ χωρὶς νὰ στρέψω τὰ νῶτα (γιὰ νὰ τραπῶ σὲ φυγή), ἤτοι ὑποχωρῶ μὲ τὴν ἠσυχία μου | β. κατὰ πόδας=μὲ ὅλη τὴ δύναμη τῶν ποδιῶν, ἐν πάσῃ δυνατῇ ταχύτητι' ἡ κατὰ πόδας ἡμέρα=ἡ ἑπομένη ἡμέρα | γ. ὡς ποδῶν ἔχω=μὲ ὅλη τὴ δύναμη τῶν ποδιῶν μου, ὅσον ταχέως δύναμαι | δ. ἔξω τινὸς πόδας ἔχω=ἔχω τὸ πόδι μου ἔξω πράγματός τινος, δηλ. εἶμαι ἀνίδεος ἀπὸ κάτι | ε. ἐξ ἑνὸς ποδός=χωριστά, ἀτομικῶς | στ. ἐξ (ἀφ’) ἡσύχου ποδός=ἡσύχως, ἀθορύβως | 4. μτφρ., ἐπὶ πραγμ., τὸ κατώτατο μέρος ὁποιουδήποτε πράγματος, καὶ δὴ οἱ πρόποδες λόφου | β. ἐπὶ πλοίου, πόδες καλοῦνται τὰ σχοινιὰ ποὺ εἶναι δεμένα στὶς δύο κατώτατες γωνίες τοῦ ἱστίου, καὶ διὰ τῶν ὁποίων ἐκτείνονται ἤ χαλαρώνονται τὰ ἱστία΄ χαλῶ πόδα=χαλαρώνω τὸ σχοινί΄ τείνω πόδα=τεντώνω τὸ σχοινί (τὸ ἱστίο)' παριέναι τοῦ ποδός=ἀφιέναι τὸν πόδα=χαλαρώνειν τὸ σχοινί | 5. ὡς μέτρο ἔκτασης ἤ μήκους, ὁ ποῦς=4 παλάμαι (παλασταί) ἤ 16 δάκτυλοι, λίγο περισσότερο ἀπὸ 30 ἐκατοστὰ τοῦ μέτρου.